مقالات

وقتی نام «فولاد ضد زنگ» یا «استنلس استیل» را می‌شنویم، ذهن اکثر ما به سمت قابلمه‌ها، سینک ظرفشویی یا قاشق و چنگال‌های براق آشپزخانه می‌رود. اما این آلیاژ شگفت‌انگیز، دنیایی بسیار وسیع‌تر و پیچیده‌تر از آن چیزی دارد که تصور می‌کنیم. فولاد ضد زنگ فقط یک فلز زیبا و مقاوم در برابر لکه نیست؛ بلکه قهرمان گمنام بسیاری از صنایع حیاتی و مدرن است که زندگی امروز ما را شکل داده‌اند.

وقتی به برج‌های سر به فلک کشیده، خودروهای پرسرعت یا زیرساخت‌های عظیم شهری فکر می‌کنیم، فولاد اولین چیزی است که به ذهن می‌رسد. اما در دنیای امروز که پایداری و حفظ محیط زیست حرف اول را می‌زند، دیگر نمی‌توان فولاد را به هر قیمتی تولید کرد. اینجاست که مفهوم "فولاد سبز" (Green Steel) وارد میدان می‌شود؛ فولادی که با کمترین ردپای کربنی تولید شده و قهرمان اصلی آن، ماده‌ای است که شاید در نگاه اول بی‌ارزش به نظر برسد: قراضه آهن.اما این قهرمان چگونه از گوشه و کنار جهان جمع‌آوری شده و به دست فولادسازان می‌رسد؟ در قلب این تجارت جهانی و حیاتی، سازمانی قدرتمند اما کمتر شناخته‌شده به نام دفتر بین‌المللی بازیافت (Bureau of International Recycling - BIR) قرار دارد که همچون یک سیستم گردش خون، این ماده اولیه ارزشمند را به شریان‌های صنعت فولاد تزریق می‌کند.

روسیه، با دسترسی به منابع طبیعی غنی و انرژی ارزان، همواره یکی از غول‌های صنعت فولاد جهان بوده است. شرکت‌های بزرگی مانند سورستال (Severstal)، MMK و NLMK نه تنها بازار داخلی را تأمین می‌کردند، بلکه بازیگران اصلی در بازارهای صادراتی، به‌ویژه در اروپا، به شمار می‌رفتند. اما با آغاز درگیری‌ها در اوکراین و وضع تحریم‌های گسترده بین‌المللی، این صنعت استراتژیک در موقعیتی بی‌سابقه قرار گرفت. حال سوال این است که این "محاصره" اقتصادی چه تأثیری بر تولید و صادرات فولاد روسیه گذاشته است؟

وقتی صحبت از تولید فولاد به میان می‌آید، شاید اولین کشورهایی که به ذهن شما برسند، چین یا هند باشند. اما در دنیای فولاد سبز و بازیافت، یک قهرمان بی‌چون‌وچرا وجود دارد که شاید کمتر به آن توجه شده باشد: ترکیه.ترکیه امروز نه تنها یکی از ده تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان است، بلکه یک الگوی جهانی در تولید فولاد از طریق روش‌های دوست‌دار محیط زیست به شمار می‌رود. اما چگونه ترکیه توانست به این جایگاه برسد، در حالی که منابع سنگ آهن چندانی ندارد؟ پاسخ در یک کلمه خلاصه می‌شود: قراضه.